Đà kiềng là một phần không thể thiếu trong kết cấu của mỗi ngôi nhà. Nằm giữa móng và tường, đà kiềng giúp phân bố tải trọng đồng đều và liên kết các bộ phận của công trình lại với nhau. Bài viết này, Namvisai sẽ giải thích rõ đà kiềng là gì, vai trò và cách thi công đúng chuẩn, giúp công trình của bạn bền vững và an toàn.
Đà Kiềng Là Gì?
Trong xây dựng, đà kiềng (hay còn gọi là giằng tường hoặc dầm móng) là thanh bê tông cốt thép nằm giữa phần móng và chân tường, có nhiệm vụ liên kết các cột, tường và móng lại thành một khối thống nhất. Về mặt kỹ thuật, đà kiềng thường được đặt cao hơn móng từ 10–20 cm để tạo điểm tựa cho tường gạch, đồng thời giúp phân phối tải trọng của công trình xuống nền đất một cách đều đặn.
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa đà kiềng, giằng móng và dầm sàn, tuy nhiên chúng khác nhau rõ rệt về vị trí và công năng:
| Thành phần | Vị trí | Chức năng chính |
|---|---|---|
| Giằng móng | Nằm ở đáy móng | Giữ ổn định móng, chống lún lệch |
| Đà kiềng | Nằm giữa móng và tường | Giữ tường, phân bố tải trọng, chống nứt |
| Dầm sàn | Trên sàn tầng | Chịu lực sàn và tải trọng trên cao |
Cấu Tạo Đà Kiềng
Vật liệu cấu thành đà kiềng
Một khối đà kiềng bền chắc phải được cấu thành từ các vật liệu đạt chuẩn kỹ thuật:
- Bê tông: thường sử dụng mác bê tông M200–M250, tỷ lệ trộn 1 xi măng : 2 cát : 3 đá (theo thể tích).
- Cốt thép: gồm 4–6 thanh thép chủ (phi 12–16), đai phi 6–8 đặt cách nhau 10–15cm.
- Cát, nước và đá: đảm bảo sạch, không lẫn tạp chất để tránh giảm mác bê tông.
Namvisai khuyến nghị sử dụng bê tông tươi trộn sẵn, giúp đảm bảo đúng tỉ lệ, tăng độ đồng nhất và tiết kiệm thời gian thi công.
Kích thước tiêu chuẩn của đà kiềng
Kích thước đà kiềng được xác định theo loại công trình và tải trọng. Dưới đây là bảng tham khảo:
| Loại nhà | Chiều cao (cm) | Chiều rộng (cm) |
|---|---|---|
| Nhà cấp 4 | 20–25 | 20–25 |
| Nhà 2 tầng | 25–30 | 25–30 |
| Nhà phố, biệt thự | 30–35 | 25–30 |
Khi thiết kế, kỹ sư cần đảm bảo độ cứng và khả năng chịu lực phù hợp, tránh hiện tượng cong võng hoặc nứt khi công trình vận hành.
Vai Trò Và Chức Năng Của Đà Kiềng Trong Kết Cấu Công Trình
Phân bố và truyền tải trọng
Đà kiềng có chức năng truyền tải trọng từ tường xuống móng, giúp tải trọng được phân bổ đồng đều. Nếu không có đà kiềng, tường sẽ phải chịu toàn bộ lực nén – dễ dẫn đến lún, nứt, bong gạch sau một thời gian.
Cố định cột và chống nứt tường
Đà kiềng đóng vai trò liên kết các cột trong cùng hệ thống, tránh hiện tượng cột dịch chuyển hoặc nghiêng lệch khi nền đất thay đổi.
Nhờ đó, tường gạch phía trên luôn đứng vững và không bị tách khỏi cột – một lỗi phổ biến trong nhiều công trình dân dụng.
Tăng thẩm mỹ và tuổi thọ công trình
Khi hệ khung được gắn kết chặt chẽ, tường ít bị nứt, hạn chế phải trát lại hay sơn sửa thường xuyên. Đồng thời, phần đà kiềng còn giúp định hình chuẩn cao độ sàn, tạo mặt phẳng đồng nhất cho toàn bộ công trình.
Phân Biệt Đà Kiềng, Giằng Móng Và Dầm Sàn
Nhiều chủ nhà thường gọi chung ba khái niệm này là “dầm móng”, nhưng thực tế mỗi loại có vị trí và vai trò khác nhau.
| Tiêu chí | Giằng móng | Đà kiềng | Dầm sàn |
|---|---|---|---|
| Vị trí | Dưới mặt đất, trên móng | Trên móng, dưới tường | Trên sàn, dưới tường tầng trên |
| Công dụng | Chống lún lệch móng | Giữ tường, liên kết cột – móng | Chịu lực sàn và tải trọng tầng trên |
| Kết cấu | Bê tông cốt thép, nhỏ gọn | Bê tông cốt thép, chắc chắn | Dầm lớn, chịu lực chính |
| Cao độ | Thấp nhất | Trung gian | Cao nhất |
Cách Thi Công Đà Kiềng Chuẩn Kỹ Thuật
Thi công đà kiềng đúng chuẩn là yếu tố quyết định đến độ bền của cả công trình.
Bước 1: Xác định cao độ và vị trí đặt đà kiềng
- Căn cứ theo bản vẽ thiết kế, lấy dấu cao độ trên cột.
- Đảm bảo độ cao đồng đều trên toàn bộ công trình, sai số cho phép < 1cm.
- Kiểm tra vị trí so với móng để tránh đà kiềng “chồng” lên giằng móng.
Bước 2: Đặt cốt thép và ván khuôn
- Cốt thép được buộc chặt bằng dây kẽm, đặt trên con kê để đảm bảo lớp bê tông bảo vệ ≥ 2.5cm.
- Kiểm tra khoảng cách giữa các đai thép, tránh lệch hoặc méo.
- Ván khuôn phải phẳng, kín, không rò rỉ nước xi măng khi đổ bê tông.
Bước 3: Đổ và bảo dưỡng bê tông
- Dùng bê tông tươi M200–M250 để đảm bảo chất lượng ổn định.
- Đổ liên tục, không gián đoạn để tránh mạch ngừng.
- Bảo dưỡng ít nhất 7 ngày, giữ ẩm thường xuyên để tránh co ngót.
Lời khuyên từ Namvisai: Khi đổ bê tông đà kiềng, nên đặt ống chờ kỹ thuật (nếu cần) và dùng máy đầm dùi để loại bỏ bọt khí.
Những Lỗi Thường Gặp Khi Thi Công Đà Kiềng
| Lỗi thường gặp | Nguyên nhân | Hậu quả | Cách khắc phục |
|---|---|---|---|
| Cao độ không đều | Lấy dấu sai hoặc nền lún | Tường nghiêng, gạch nứt | Đo lại bằng máy laser trước khi đổ |
| Cốt thép đặt sai vị trí | Thiếu giám sát | Đà kiềng yếu, gãy khi chịu tải | Kiểm tra trước khi đổ bê tông |
| Bê tông trộn tay không đúng tỉ lệ | Thiếu kỹ thuật | Bê tông kém mác, nứt sớm | Dùng bê tông tươi Namvisai đạt chuẩn |
| Không bảo dưỡng đủ | Thời tiết nắng gắt | Co ngót, nứt mặt bê tông | Giữ ẩm 7 ngày liên tục |
Tiêu Chuẩn Thiết Kế Đà Kiềng Theo Quy Định Xây Dựng Việt Nam
Khi thiết kế và thi công, cần tuân thủ các tiêu chuẩn sau:
- TCVN 5574:2018: Kết cấu bê tông và bê tông cốt thép.
- TCVN 2737:1995: Tải trọng và tác động.
- TCVN 4453:1995: Thi công và nghiệm thu kết cấu bê tông.
Một số yêu cầu kỹ thuật quan trọng:
- Cường độ chịu nén tối thiểu của bê tông đà kiềng: ≥ M200.
- Lớp bê tông bảo vệ thép ≥ 25mm.
- Cốt đai không được đặt cách nhau quá 15cm.
Tuân thủ đúng tiêu chuẩn không chỉ giúp công trình bền vững lâu dài, mà còn được nghiệm thu dễ dàng khi kiểm tra chất lượng.
Đà Kiềng Ứng Dụng Được Trong Các Công Trình Nào
Đà kiềng xuất hiện trong hầu hết các công trình xây dựng:
- Nhà cấp 4: giúp tường gạch đứng vững, chống nứt.
- Nhà phố: chịu tải trọng từ tường và sàn các tầng.
- Nhà xưởng, biệt thự: tăng liên kết kết cấu, đảm bảo an toàn khi có rung chấn.
Một công trình bền vững bắt đầu từ nền móng và đà kiềng được thi công chuẩn kỹ thuật. Việc hiểu đúng đà kiềng là gì, cấu tạo và quy trình thi công sẽ giúp bạn kiểm soát tốt chất lượng, tránh rủi ro tốn kém sau này.
Nếu bạn đang tìm nguồn bê tông tươi chất lượng cao, đúng mác, đúng khối lượng cho hạng mục đổ đà kiềng, móng hoặc sàn, hãy để Namvisai đồng hành cùng bạn.
📞 Hotline: 0387.550.559
🌐 Website: namvisai.com
Namvisai – Chuyên cung cấp bê tông tươi uy tín, chuẩn kỹ thuật, giao nhanh toàn khu vực miền Nam.
Xem thêm các bài viết liên quan:
- Đổ Móng Bê Tông Là Gì? Quy Trình, Chi Phí & Lưu Ý Quan Trọng Khi Thi Công
- Phong thủy móng nhà: Sự thật ít ai biết
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về Đà Kiềng
1. Đà kiềng có phải là giằng móng không?
Không. Như đã phân tích ở trên, đà kiềng và giằng móng là hai kết cấu khác nhau về vị trí và chức năng. Đà kiềng liên kết các cột, còn giằng móng liên kết các móng.
2. Kích thước đà kiềng cho nhà 2 tầng, 3 tầng là bao nhiêu?
Đối với nhà phố 2-3 tầng thông thường, kích thước đà kiềng tham khảo là 200x300mm hoặc 300x400mm. Tuy nhiên, kích thước chính xác phải dựa trên tính toán kết cấu cụ thể.
3. Có nên đổ đà kiềng liền khối với móng?
Có. Việc đổ đà kiềng liền khối với đài móng sẽ tạo ra sự liên kết vững chắc hơn, giúp công trình chống chịu lún lệch tốt hơn. Đây là phương pháp được khuyến khích.
4. Làm thế nào để nhận biết đà kiềng bị lỗi?
Các dấu hiệu bao gồm: xuất hiện vết nứt dọc hoặc xiên trên bề mặt đà kiềng, bê tông bị rỗ, thép bị lộ ra ngoài và rỉ sét, hoặc tường xây phía trên bị nứt theo phương thẳng đứng.
5. Chi phí thi công đà kiềng khoảng bao nhiêu?
Chi phí thường được tính theo mét khối (m³) bê tông hoặc mét dài (m). Giá tham khảo dao động từ 1.2 – 1.8 triệu đồng/m³ (đã bao gồm vật tư và nhân công), nhưng có thể thay đổi tùy khu vực và đơn giá của nhà thầu.
6. Nhà đã xây có gia cố lại đà kiềng được không?
Có thể, nhưng rất phức tạp và tốn kém. Các phương pháp như khoan cấy thép, bơm vữa tăng cường hoặc xây tường chắn xung quanh có thể được áp dụng. Tuy nhiên, cần có sự đánh giá của kỹ sư kết cấu trước khi thực hiện.
